Tips om aanhoudende darmklachten te verminderen

Maag- en darmklachten verminderen

Wil jij weten wat je kunt doen om darmklachten te verminderen? Heb je last van maagklachten of een opgeblazen gevoel? De juiste voeding en leefstijl aanpassingen kunnen helpen om deze klachten te verminderen of te verhelpen.

​De darmen en het verteringsstelsel zijn één van de belangrijkste organen voor een optimale gezondheid. Het verteringsstelsel zorgt voor de opname van de benodigde voedingsstoffen, het buiten houden van potentiële ziekteverwekkers en de aanmaak van essentiële bouwstoffen. Wanneer het spijsverteringsstelsel goed functioneert helpt dit om je lichaam gezond en fit te houden.
​

Waar gaan wij het over hebben?

1. Wat kun je zelf doen om darmproblemen te verminderen?
1.1 Het begint bij een gezonde mondflora
​1.2 Een gezonde maag zonder klachten
​1.3 Tips voor een gezonde darmflora
2. Voeding- en leefstijladvies bij maag- en darmklachten
3. Darmtherapie voor maagklachten en darmproblemen
3.1 Wat doet een darmtherapeut?
​3.2 Waar kan darmtherapie bij helpen?
​3.3 Prikkelbare darm syndroom (PDS)
4. Maag- en darmklachten bij kinderen
​

​De darmen zijn het grootste contactorgaan met de buitenwereld; ze spelen een vitale rol in de vertering van voedsel, beschikbaarheid van micronutriënten (vitaminen, mineralen en neurotransmitters) en de werking van het immuunsysteem. De darmen hebben een oppervlakte van ongeveer 400 m2, een heel basketbalveld, waar meer dan 1,5 kg bacteriën wonen. Er zijn voor zover we nu weten 1200 verschillende soorten bacteriën die in de darmen voorkomen. De meest bekende stammen zijn Lactobacillus, Bacteroides, Bifido en E-coli (de gezonde variant). Een optimale verhouding van gezonde bacteriën is van invloed op onze gehele gezondheid. Wanneer het darmmilieu verstoord is kunnen er talloze fysieke en mentale ongemakken ontstaan. Het darmmilieu kan verstoord worden door een verkeerd voedingspatroon, pathogenen, stress, medicijngebruik en een ongedifferentieerde darmflora. Een optimaal functionerende darmflora is dus ontzettend belangrijk om ziekten te voorkomen en energiek te zijn.
​

1. Wat kun je zelf doen om darmproblemen te verminderen?

Een gezond verteringsstelsel begint bij een gezonde leefstijl. Het gehele verteringsstelsel moet gezond zijn en meehelpen bij de vertering van genuttigde voeding en bescherming van het lichaam tegen indringers. Wil je darmklachten voorkomen of verhelpen begin dan eerst met het ondersteunen van je darmen. Onderstaande tips kunnen jou alvast op weg helpen. 
​​

1.1 Het begint bij een gezonde mondflora

De vertering begint vanaf het moment dat er voedsel gepresenteerd wordt. In de mond worden enzymen aangemaakt, zoals amylase. Deze zorgen voor de voorvertering van koolhydraten tot glucose. Ook zorgt het kauwen voor vermaling van het voedsel. Wanneer je te snel kauwt of helemaal niet, zoals bij een shake, worden de verteringsenzymen minder goed opgenomen en is het lichaam minder goed op de hoogte van het aankomende voedsel. Het spijsverteringsstelsel geeft de gehele route van mond tot kont signalen aan elkaar door voor de aanmaak van onder andere enzymen. Wil je een goede start maken met de vertering? Begin dan met onderstaande tips.

• Kauw ongeveer 30 keer
• Neem kleine en rustige happen
• Spoel je eten niet weg met drinken
• Zorg voor een ontspannen omgeving, eet aan tafel en niet voor de tv

​

​ 1.2 Een gezonde maag zonder klachten

In de maag wordt maagzuur aangemaakt voor de vertering van eiwitten. Voldoende maagzuur met een lage PH is hierbij van essentieel belang. Het maagzuur zorgt namelijk voor de vertering van voedsel (voornamelijk eiwitten), doden van pathogenen en het geeft een seintje aan de alvleesklier om spijsverteringssappen aan te maken. Wanneer het maagzuur te basisch wordt, kan dit voor meerdere problemen zorgen en maagklachten geven. Een te basisch milieu kan veroorzaakt worden door stress, pathogenen, medicatie en voeding. Gelukkig kan je zelf een aantal dingen doen voor voldoende maagzuur:

• Goed kauwen zorgt ervoor dat je lichaam een seintje krijgt om voldoende maagzuur aan te maken. Daarnaast komt het voedsel beter verteerd aan in de maag.
• Eet rustig: maagzuur wordt gestimuleerd door ontspanning en niet door stress. Gehaast eten, eten voor de tv of onderweg vermindert de aanmaak van maagzuur.
• Gezonde voeding: ​bepaalde voedingsmiddelen kunnen het maagslijmvlies en maagzuur versterken zoals nitraatrijke voeding, vezels uit groente en fruit, polyfenolen (gezonde stoffen uit groente en fruit), gefermenteerde voeding en omega-3 vetzuren. Andere producten kunnen het maagzuur verminderen zoals alcohol en een gebrek aan nutriënten.

​

1.3 Tips voor een gezonde darmflora

Als de maag het voedsel goed heeft verteerd komt dit in de dunne darm. In de dunne darm worden de meeste voedingsstoffen opgenomen zoals aminozuren, glucose en vetzuren. Wanneer de meeste voedingsstoffen zijn opgenomen komt de voedselbrij terecht in de dikke darm, die verantwoordelijk is voor resorptie van water en de opslag van feces. Naast de rol in de spijsvertering heeft de darmflora nog veel meer taken, zoals de aanmaak van B-vitamines en vitamine K, serotonine, dopamine, energie voorziening en het tegenhouden van ziekteverwekkers. Wanneer je dus vermoeid bent, last heeft van darmklachten, een verlaagde weerstand heeft of mentaal minder lekker in je vel zit, kan het helpen om jouw darmen eens goed te verwennen. Dit kan op de volgende manieren:

• Prebiotica is de voeding voor jouw darmbacteriën. Bacteriën produceren enorm veel gezonde stoffen zoals korte-keten-vetzuren, vitaminen en neurotransmitters. Bij de juiste voeding zullen bacteriën eerder deze gezonde stoffen kunnen maken. Eet dus voldoende en gevarieerde groente, fruit, gefermenteerd voedsel en onverteerbare vezels. Eet daarnaast met het seizoen mee. Groenten die natuurlijk zijn gerijpt bevatten meer voedingsstoffen en in de winter heeft jouw lichaam meer behoefte aan warme soep, dan aan een koude salade. In de zomer heeft jouw lichaam juist meer behoefte aan verkoelende voeding zoals bananen, rauwkost, komkommer, mango, etc.
• Eet drie of vier keer op een dag. Elke keer dat je eet wordt het verteringsstelsel aan het werk gezet. Het spijsverteringsstelsel krijgt dan weinig rust en de darmen hebben nooit de tijd voor een grote schoonmaak en om op adem te komen. Het lichaam is over het algemeen goed in staat om op te ruimen als het hiervoor de tijd krijgt. Probeer eens wat vaker tussen het avondeten en het ontbijt minimaal 12 uur niet te eten. Ook helpt het om in de ochtend nuchter te bewegen mits je geen klachten zoals diabetes hebt. Vraag dit altijd eerst na bij de huisarts of therapeut.
• Eet de laatste maaltijd 3 tot 4 uur voor het slapen gaan. Het lichaam wil rust voor het naar bed gaat en niet geconfronteerd worden met alle suikers en transvetten uit de lekkernijen die je net gegeten hebt.. Een bijkomend nadeel is dat eten voor het slapen samenhangt met een toename in gewicht.
• Drink voldoende water. Dit is erg belangrijk voor de peristaltiek van de darmen en het darmslijmvlies. Onvoldoende vocht kan al snel zorgen voor obstipatie en andere darmklachten. Anderhalve liter zuiver water is een mooie richtlijn, afhankelijk van jouw gewicht en bewegingsintensiteit.
• Als je ergens niet tegen kunt, eet dit dan zo min mogelijk of liever helemaal niet meer. Dit kan je merken aan symptomen zoals een vertraagde of dunne ontlasting, hoofdpijn, vermoeidheid, jeuk of een verhoogde hartslag na het eten. Wanneer je bijvoorbeeld na het eten van gluten uit brood een opgeblazen gevoel krijgt en de volgende dag minder prettig naar de wc gaat, is het verstandig om een alternatief te kiezen. Een intolerantie of voedselovergevoeligheid kan in theorie voor alle voedingsstoffen ontstaan. Wanneer deze producten genuttigd blijven worden kan dit leiden tot een verergering van de klachten. Haal de producten dus tijdelijk uit het dieet (lees minimaal 6 weken) en voeg deze dan opnieuw toe. Wanneer de klachten terugkomen is het verstandig om dit product helemaal te vermijden. Als je inzicht wilt krijgen in jouw voedselovergevoeligheden is het mogelijk om dit te testen. Je krijgt dan een uitgebreide uitslag en tips hoe je hiermee kan omgaan.
• Probiotica kan bijdragen aan het opbouwen van een gezond darmmicrobioom. Dit heeft echter alleen zin als de bacteriën zich kunnen settelen in een gezonde omgeving. Wanneer er geen aandacht is voor een gezonde leefstijl en een gedegen therapieplan wordt gemaakt, is probiotica een dure therapie. Wanneer de omgeving niet fijn is om in te wonen, zullen de bacteriën hier niet lang willen blijven. Vraag altijd eerst suppletieadvies aan een erkend therapeut! Wanneer je toch zelf op onderzoek uitgaat, let er dan op dat er zowel een verscheidenheid aan stammen, alsook voldoende in zit. In de wat betere en duurdere merken zitten over het algemeen meer bacteriën (10^9 kve) dan in de goedkopere merken. Daarnaast kan je altijd langsgaan bij een erkende drogist of reformwinkel. 
• Varieer met het voedingspatroon. De darmflora heeft veel verschillende soorten nutriënten nodig om goed te kunnen functioneren. Wanneer de voeding eenzijdig is, kan dit zorgen voor een overgroei of onvoldoende groei van bepaalde bacteriën. Het darmmicrobioom functioneert het best als deze in evenwicht is. Teveel en te weinig bacteriesoorten kan allebei schadelijke gevolgen hebben voor de gezondheid. Een mooie richtlijn is om eens te kijken of je van onderstaande categorieën (glyconutriënten) minimaal 9 soorten regelmatig eet. Glyconutriënten oftewel essentiële suikers zijn ontzettend belangrijk voor de gezondheid van de darmflora en daardoor voor onze algehele gezondheid. Wil je hier meer over weten kijk dan eens op de website van natuurdiëtisten. Hieronder vind je een korte samenvatting van de verschillende essentiële suikers. Dit is slechts een opsomming van producten waar het in kan zitten. Er zijn natuurlijk meer voedingsmiddelen waar het inzit. Het belangrijkste om te onthouden is dat je varieert. Probeer maar eens 100 verschillende voedingsstoffen per maand te consumeren.

 

1. Cellulose: groente en fruit
2. Arabinogalactaan: zwarte bonen, peer, tomaat, wortel en  kokosnoot
3. Mannose: peulvruchten, kool, broccoli, bessen, perziken en appels
4. N-Acetyl-Galactosamine: shiitake, nori, rode algen en runderproducten
5. Galactose: peulvruchten, zuivel, groenten, noten en fruit
6. Inuline: knoflook, aardpeer, prei, ui, zoete aardappel en witlof
7. Xylose: kelp, peer, zaden, granen, broccoli, spinazie, sperziebonen en maïs
8. N-acetyl-neuraminezuur: eieren, wei-eiwit en borstvoeding
9. N-acetyl-glucosamine: insecten, garnalen, shiitake en kreeft
10. Fucose: kelp, zeewier, champignons en zaden
11. Glucose: hier krijgen we over het algemeen meer dan genoeg van binnen
12. Glucomannan: afgekoelde, gekookte rijst, pasta of aardappelen
13. Pectine: appel met schil

 
Jouw ontlasting geeft een goed beeld over de staat van je darmflora. Gezonde feces ziet eruit als een bruine sigaar, komt er soepel uit, geeft geen krampen en pijn, blijft niet plakken of drijven in de pot en ruikt niet naar putlucht. Een beetje ruiken mag, maar wanneer je partner omvalt van de stank is er iets niet helemaal in orde. Ook heeft de ontlasting een regelmatig patroon. Dit kan variëren van drie keer per dag tot één keer per twee dagen. Wanneer je geen mooie regelmatige bruine sigaar produceert, kan het verstandig zijn om jouw darmflora eens te laten onderzoeken.

2. Voeding- en leefstijladvies bij maag- en darmklachten

Samenvattend kan je zelf al veel doen om de gezondheid van de darmen te optimaliseren.

• Beweeg voldoende
• Eet drie tot vier maaltijden per dag met 12 uur vasten tussen de avond- en ochtendmaaltijd
• Slaap minimaal 7-9 uur per dag
• Eet gevarieerd
• Eet vers en seizoensgebonden
• Zorg voor voldoende ontspanning en eet altijd in een rustige omgeving
• Kauw goed en neem de tijd voor jouw eten
• Vul je voedingspatroon eventueel aan met probiotica na overleg met de huisarts of therapeut

 
Wanneer deze tips onvoldoende werken, kan je altijd deskundig advies krijgen bij een darmtherapeut.

3. Darmtherapie voor maagklachten en darmproblemen

Bij Gezonde Darmen Voor Jou kan je terecht voor darmtherapie. De therapie is erop gericht om de darmen (darmflora) en het gehele verteringsstelsel optimaal te laten functioneren. Met de juiste diagnostiek en leefstijlaanpassingen kunnen veel vervelende darmklachten, zoals o.a. het prikkelbare darmsyndroom (PDS), verholpen of voorkomen worden. Ook andere klachten die te maken hebben met een verstoord darmmilieu (darmmicrobioom) zoals eczeem, acne, psoriasis, intoleranties, gedragsstoornissen, etc. kunnen verminderen of verholpen worden wanneer de darmen geoptimaliseerd worden.
​

3.1 Wat doet een darmtherapeut?

Tijdens een consult bij de darmspecialist wordt er gekeken hoe darmklachten verholpen kunnen worden. Het gehele verteringsstelsel en de leefstijl worden onder de loep genomen. Darmklachten kunnen veel verschillende oorzaken hebben, daarom is onderbouwde diagnostiek belangrijk. Oorzaken die darmklachten kunnen veroorzaken zijn onder andere ongezonde voeding, ontstekingen, verstoorde bloedsuikerwaarden, medicatie, stress, schimmels, parasieten, hormoonhuishouding, verstoorde maagzuurproductie e.d.
 
Om beter inzicht te krijgen in jouw klachten wordt er vaak, naast een uitgebreide vragenlijst en anamnese, een darmonderzoek uitgevoerd. De feces wordt opgestuurd naar een laboratorium die gespecialiseerd is in het analyseren van het darmstelsel aan de hand van de ontlasting. Momenteel werken wij met verschillende onderzoeksinstituten samen om jou zo goed mogelijk te kunnen ondersteunen. Met het darmmicrobioom onderzoek wordt onder andere gekeken naar de verschillende bacteriën die in de darm wonen, eventuele micro-organismen zoals schimmels, virulente factoren, pH-waarde, verteringsenzymen, conditie van het darmslijmvlies en verschillende ontstekingsmarkers. Aan de hand van deze informatie wordt er een gedegen en goed onderbouwd behandelplan opgesteld. Het kan bijvoorbeeld nodig zijn om sommige bacteriestammen te voeden of schimmels af te remmen. Het behandelplan is op maat gemaakt met adviezen over leefstijl, eventuele eliminatie van pathogenen en ondersteuning (voeding en/of suppletie) van het darmmicrobioom.​
​

​3.2 Waar kan darmtherapie bij helpen?

We beginnen de darmen steeds beter te begrijpen en weten nu dat er veel klachten kunnen ontstaan vanuit een verstoord darmmicrobioom. Veel klachten zoals prikkelbare darm syndroom (PDS), eczeem of gedragsstoornissen laten een verstoring hierin zien. Wanneer de darmen en het spijsverteringssysteem de tijd krijgen om te herstellen, zorgt dit vaak voor verlichting van darm-gerelateerde klachten.
 
Onderstaande klachten hebben vaak een relatie met een verstoord darmmicrobioom en spijsverteringssysteem:​​​

• Prikkelbare darm syndroom
• Huidklachten (acne, eczeem, psoriasis)
• Parasieten
• Coeliakie
• Voedingsintolerantie en allergie
• Autisme & ADHD
• Chronisch inflammatoire ziektes (colitis ulcerosa, Crohn, IBD, e.d)
• Zuurbranden en maagklachten
• Darmklachten (opgeblazen buik, winderigheid. e.d.)

3.3 Prikkelbare darm syndroom (PDS)

 ​Het prikkelbare darmsyndroom (PDS) is de meest voorkomende oorzaak van maag- en darmklachten. Een groot deel van de Nederlanders heeft last van PDS. Naar schatting zijn dit 1 miljoen Nederlanders. De klachten van PDS kunnen per dag verschillen en zijn bij iedereen weer anders. De meest voorkomende klachten zijn zeurende stekende buikpijn, afwijkend ontlastingspatroon, zuurbranden en een opgeblazen gevoel. Daarnaast hebben veel mensen met PDS last van vermoeidheid of psychische klachten.
 
De oorzaak van PDS is niet bekend en daardoor is er geen eenduidige behandeling. Een behandelplan op maat middels onderzoek is nodig om jou te helpen met PDS. Factoren die mogelijk een rol spelen zijn:

• Onvoldoende beweging, vezels of vocht inname
• Stress of een onregelmatig leven
• Infectie van het maag- darmkanaal
• Voedselovergevoeligheid of voedselallergie
• Ongezond of verkeerd eetpatroon

​

4. Darmklachten bij kinderen​

Darmtherapie is niet alleen voor volwassenen mogelijk, maar ook voor darmklachten bij kinderen. Een verstoorde darmflora wordt vaak al op jonge leeftijd waargenomen. Wanneer het darmmicrobioom op jonge leeftijd voldoende aandacht krijgt kan dit de gezondheid aanzienlijk verbeteren.

De eerste jaren worden gezien als de meest belangrijke periode voor het ontwikkelen van een gezonde darmflora. In deze jaren ontwikkelt het darmmicrobioom zich tot een min of meer stabiele darmflora. Leefstijl en (borst)voeding dragen bij aan deze ontwikkeling. Voedingsgewoonte in het bijzonder is erg belangrijk voor een gunstige ontwikkeling van het darmmicrobioom.

Factoren die het darmmicrobioom van kinderen gunstig kunnen beïnvloeden zijn:

• Veel variatie in de voeding
• Voldoende gezonde vetten
• Voldoende plantaardige eiwitten en matig (rood) vlees
• Hoge inname van pre- en probiotische voeding, waaronder groenten, fruit, noten, pitten, gefermenteerde producten en peulvruchten

 
Ongunstige factoren zijn:

• Een teveel aan (geraffineerde) suikers en kunstmatige toevoegingen
• Teveel ongezonde (trans) vetten
• Teveel dierlijke producten
• Eenzijdige voeding
• Stress, medicatie en infecties

 
Er zijn veel verschillende klachten die kunnen ontstaan bij kinderen wanneer de darmflora niet in balans is. Wanneer het darmmicrobioom onvoldoende stabiel is, kunnen er aandoeningen ontstaan zoals astma, eczeem, aanhoudende maag- en darmklachten (kinderen omschrijven dit vaak als buikpijn), voedselovergevoeligheid, auto-immuunaandoeningen en gedragsstoornissen (ADHD, depressie, etc.). Een darmmicrobioom onderzoek voor kinderen kan in dit geval een goed hulpmiddel zijn voor de preventie en behandeling van gezondheidsklachten.

Het darmonderzoek maakt inzichtelijk wat de samenstelling (biodiversiteit) van het darmmicrobioom is, of er pathogenen aanwezig zijn (schimmels, gisten en parasieten), status van de spijsvertering, aanwezigheid van ontstekingen, e.d. Hierdoor kan er een behandelplan op maat worden gemaakt.  In het behandelplan krijgen kinderen gericht voedings- en suppletieadvies om de klachten te verhelpen of verminderen.
 
Meer weten? Neem dan contact op met Lucian van Ingen via info@gezondedarmen.nl